Sainte-Chapelle - Paryż

Komu określenie „brama niebios” wydaje się nieco na wyrost, to prawdopodobnie w kaplicy jeszcze nie był. Ogromne witraże sprawiają wrażenie dostępu do Jeruzalem, skąpanego w świetle i kolorach. (cytat: zwiedzamyparyz.pl)

Inicjatorem budowy i fundatorem był król Francji Ludwik IX Święty, który chciał wznieść pomieszczenie dla jednej z najcenniejszych relikwii świata chrześcijańskiego – Korony Cierniowej, którą cesarz Konstantynopola Baldwin II zastawił w Wenecji, a Ludwik Święty wykupił w 1239 r. Tam też znalazły się inne relikwie związane bezpośrednio z ukrzyżowaniem Chrystusa, w tym Gwóźdź oraz fragment Krzyża Świętego czy też fragment czaszki św. Jana Chrzciciela. Cena nabycia relikwii była niemalże trzykrotnie wyższa od kosztów budowy Sainte-Chapelle. Sama kaplica zaś została wybudowana w rekordowym czasie – w zaledwie 33 miesiące.

Witraże kaplicy Sainte-Chapelle

Całość utrzymana jest w nurcie tzw. gotyku promienistego - okna mają zajmować jak największą powierzchnię, ściany pokrywa się wieloma detalami. Na 15 ogromnych witrażach, każdy o wysokości 15 m, o łącznej powierzchni 618 m2 przedstawione są 1134 sceny biblijne ze Starego i Nowego Testamentu.

Na kolumnach rozdzielających witraże umieszczono 12 drewnianych posągów apostołów.

Jeden z 12 apostołów strzegący relikwii w kaplicy Sainte-Chapelle
Jeden z 12 apostołów strzegący relikwii w kaplicy Sainte-Chapelle
Jeden z 12 apostołów strzegący relikwii w kaplicy Sainte-Chapelle
Jeden z 12 apostołów strzegący relikwii w kaplicy Sainte-Chapelle
I kolejny apostoł! 

Kaplicę Sainte Chapelle wybudowano specjalnie dla przechowywania nabytych przez króla relikwii, przechowywanych w dużym relikwiarzu na środku kaplicy.

Miejsce przechowywania relikwiarza
Miejsce przechowywania relikwiarza
Kunsztowne zdobienia podwyższenia miejsca przechowywania relikwiarza
Kunsztowne zdobienia podwyższenia miejsca przechowywania relikwiarza
Kunsztowne zdobienia podwyższenia miejsca przechowywania relikwiarza
Kunsztowne zdobienia podwyższenia miejsca przechowywania relikwiarza

Na zachodniej ścianie znajduję się wielka rozeta przedstawiająca proroczą księgę Świętego Jana, Apokalipsę ufundowana przez Karola VIII w 1485 r. Pośrodku rozety Chrystus powraca na końcu świata, aby sądzić żywych i umarłych.

Rozeta zachodniej ściany kaplicy
Rozeta zachodniej ściany kaplicy
Zachodnia ściana kaplicy.
Zachodnia ściana kaplicy
Zachodnia ściana kaplicy - Chrystus błogosławi obecnym.
Sklepienie kaplicy Sainte-Chapelle
Sklepienie kaplicy Sainte-Chapelle

W średniowieczu kaplica pełniła funkcję wielkiego repozytorium relikwii; oprócz relikwii Chrystusowych, dla których zastrzeżono górną kondygnację, w dolnej kaplicy znalazły się relikwiarze na relikwie świętych patronów Francji, m.in. świętych: Marcina, Ludwika z Tuluzy, Seweryna. Dwukondygnacyjny podział ten odzwierciedla się również w wyglądzie głównej, zachodniej fasady.

Dolna kaplica przeznaczona była dla dworzan i osób pracujących na zamku. Wchodzący mijali posąg Maryi z Dzieciątkiem (patronki świątyni). Ze względu na układ architektoniczny nie dało się wpuścić tu tak dużo światła jak do kaplicy górnej. Stąd zdecydowano się na mnogość zdobień i barwnych detali. Część dolna miała również wymiar czysto praktyczny - musiała utrzymać górną kaplicę, stąd tak duża liczba kolumn i łuków.

Zdobienia malarskie przedstawiają dwunastu Apostołów (medaliony), zaś na sklepieniach zobaczymy lilie i wieże (symbol Francji oraz herb królowej Blanki Kastylijskiej). (cytat: podrozepoeuropie.pl)

Dolna kondygnacja kaplicy Sainte-Chapelle.
Dolna kondygnacja kaplicy Sainte-Chapelle.
Dolna kondygnacja kaplicy Sainte-Chapelle.
Dolna kondygnacja kaplicy Sainte-Chapelle. Jeden z 12 apostołów.
Dolna kondygnacja kaplicy Sainte-Chapelle - kolejny z Apostołów.
Dolna kondygnacja kaplicy Sainte-Chapelle - kunszt zdobień lączników i stelli.
Dolna kondygnacja kaplicy Sainte-Chapelle - kunszt zdobień kolumn.
Dolna kondygnacja kaplicy Sainte-Chapelle - kunszt zdobień kolumn.

Ciekawostką jest iglica kaplicy - umieszczona w centralnej części dachu, dla ludzi średniowiecza była symbolem nowej wieży Babel. Z racji tego, że umieszczono ją na szczycie świątyni, podstawy były więc lepsze i solidniejsze niż budowli ze Starego Testamentu.

Kaplica Sainte-Chapelle, widok z zewnątrz
Kaplica Sainte-Chapelle, widok z zewnątrz
Kaplica Sainte-Chapelle, widok z zewnątrz

W czasach rewolucji okna zamurowano, a część ozdobnych szkieł sprzedano lub zniszczono. W ten sposób niektóre z nich trafiły do angielskiej katedry Canterbury czy do Musée de Cluny.

W tym mrocznym dla cywilizacji łacińskiej okresie kaplicę zamieniono na magazyn mąki! Został zniszczony przede wszystkim zespół relikwiarzy, w tym główny, złoty relikwiarz mieszczący pamiątki po męce i śmierci Chrystusa. Tenże relikwiarz został przetopiony. Część relikwii, w tym Korona Cierniowa, przetrwały do naszych czasów i były przechowywane w Katedrze Notre-Dame w Paryżu do czasu jej podejrzanego pożaru w 2019r.