10 lutego 2023 r. rozpoczynam wcześnie rano budząc się w Norwich i wyruszając do lokalnej katedry. Jej formalny tytuł to Katedra Niepodzielnej Świętej Trójcy.
W roku 672, arcybiskup Canterbury - Teodor z Tarsu, podzielił królestwo East Anglii na dwie diecezje: pierwsza w której skład wchodziło hrabstwo Norfolk miała swoją stolicę biskupią w Elmham; druga w której skład wchodziło hrabstwo Suffolk posiadała stolicę biskupią w Dunwich. Po zjednoczeniu Anglii przez Wilhelma I Zdobywcę, stolice zostały przeniesione do bardziej bezpiecznych lokacji i tak stolica biskupia hrabstwa Norfolk przeniesiona została w 1072 do Thetford, a w 1096 - Norwich.
Budowa tutejszej katedry została rozpoczęta w 1096 roku przez biskupa Herberta de Losingę, po przeniesieniu stolicy biskupiej z Thetford. Jako ciekawostkę dodam, że ówczesny biskup chciał oryginalnie przenieść stolicę do Bury St Edmunds, a nie Norwich, ale tamtejsi opaci skutecznie oparli się tym pomysłom, o czym bliżej w następnym odcinku...
Świątynia składa się z nawy głównej oraz naw bocznych, chóru, północnego transeptu z kaplicą, południowego transeptu z zakrystią, prezbiterium. Od południa do katedry przylegają dawne krużganki. Całość planu katedry pozostała niezmieniona od czasów normańskich, z wyjątkiem jej wschodniej kaplicy.
Katedra została ukończona w 1145 roku razem z wieżą w stylu normańskim zwieńczoną do dnia dzisiejszego drewnianą iglicą pokrytą ołowiem - drugą najwyższą iglicą w UK po katedrze w Salisbury.
Sklepienie nawy głównej zostało ukończone za czasów biskupa Waltera Harta w latach 1446 - 1472.
Zworniki żeber sklepień w Norwich Cathedral są jednymi z najwspanialszych przykładów sztuki kamieniarskiej średniowiecza i przykładem cudownego przetrwania purytańskiego ikonoklazmu panoszącego się w trakcie angielskich wojen domowych.
Zworniki te zostały opisane przez historyka sztuki sakralnej Charles'a Cave'a jako "bez wątpienia jedne z najważniejszych przykładów tego typu w całym kraju". W katedrze znajduje się ich ponad 1000, a tematyka najwcześniejszych to natura - listowie oraz kwiaty. Kolejne wyobrażenia są już bardziej personalne - "zieloni ludzie", akrobaci, mityczne zwierzęta, heraldyka, sceny polowań oraz pojedyńcze zworniki, które przedstawiają sceny z żywotów świętych. Na sklepieniach katedralnych znajdziemy też całe serie zworników przedstawiające dłuższe historie - i tak np. zworniki nawy głównej przedstawiają historię świata począwszy od jego stworzenia.
Najłatwiej podziwiać kunszt rzeźbiarski zworników w dobrze zachowanych krużgankach, gdzie znajdziemy je dużo niżej niż w samej katedrze. Część wschodnia krużganków składa się głównie z motywów florystycznych, a także przedstawia sceny z Pasji Chrystusa. Strona północna - Zmartwychwstanie oraz sceny maryjne. Południowa i zachodnia - Apokalipsę, a także Zwiastowanie i Ucztę u Heroda.
Przykłady zworników katedry w Norwich:
W kaplicy św. Łukasza, za głównym ołtarzem znajduje się XIV-wieczny obraz, znany jako "Despenser Retable", nazwany tak po biskupie Norwich, Henry le Despenser (1369–1406). W trakcie "Rewolucji chłopskiej" w 1381, siły Despenser'a skutecznie powstrzymały dalszy rozlew krwi w hrabstwie Norfolk i obraz najprawdopodobniej został zlecony w formie podziękowania Bogu. Dzieło zostało odkryte ponownie w roku 1847, do tego czasu będąc odwrócone do góry nogami i służąc jako... blat stołu.
Katedra w Norwich posiada drugie, największe w Anglii krużganki, ustępując pod tym względem wyłącznie, podobnie jak z wysokością iglicy - katedrze w Salisbury.
W następnym odcinku - opactwo Bury St Edmunds.
Laudetur Iesus Christus!
Pozdrawiam i do usłyszenia w następnych relacjach / zobaczenia na szlaku :)
