Dobra i usługi zakupione na odległość

Dobra i usługi zakupione na odległość

Kupując na odległość, a więc przez internet, telefon, katalog itp. konsument jest w mniej korzystnym położeniu, niż kiedy idzie do sklepu, gdzie jest możliwość obejrzenia, przymierzenia towaru, a w przypadku usługi dokładne przejrzenie kontraktu czy też przenegocjowanie warunków. Dlatego powstały dodatkowe przepisy, dające ochronę konsumentom, którzy nie mogą być fizycznie obecni przy zawieraniu umowy o kupno lub usługę. Są to: Consumer Protection (Distance Selling) Regulations 2000. Przepisy te mówią przede wszystkim o tym, że przedsiębiorca powinien dostarczyć odpowiedniej informacji konsumentowi przed i po zawarciu umowy oraz dają określony czas na odstąpienie od umowy i zwrot towaru gdyby konsument zmienił zdanie, czyli tzw. „cooling off period”.

Następujące umowy nie są jednak objęte:

•    Towar zakupiony w automatach
•    Usługi finansowe (tutaj istnieją osobne przepisy, patrz )
•    Kupno ziemi, budynków, konstrukcji budynków
•    Umowy o najem na 3 lata lub więcej
•    Aukcje, również internetowe (przedmioty sprzedawane na stronach aukcyjnych po stałej cenie np. Buy Now! na Ebay nie są aukcjami!)
•    Niektóre umowy o wynajem lokalów

Distance selling regulations daje nam:

1.    Prawo do otrzymania informacji przed zawarciem umowy („pre-contract information”).
Zaakceptowanie zapłaty za towar, usługę przez przedsiębiorcę, a czasem też potwierdzenie otrzymania wpłaty oznacza, że została zawarta umowa. Przed zawarciem umowy z przedsiębiorcą konsument ma prawo do otrzymania od niego następujących informacji odpowiednią metodą (w katalogu, na stronie internetowej lub ustnie, jeśli sprzedaje przez telefon):

* Dane sprzedawcy i jeśli opłata jest wymagana z góry, również geograficzny adres (nie PO Box);
* Opis głównych cech towaru lub usługi;
* Cena towaru, łącznie z podatkami i koszty dostawy;
* Ustalenia, co do zapłaty;
* Ustalenia, co do dostawy dóbr czy wykonania usługi;
* Prawo do odwołania zamówienia, umowy;
* Koszty użycia metody zakupu na odległość, jeśli są większe niż podstawowa rata;
* Jak długo obowiązuje cena ze specjalnej oferty;
* W przypadku długoterminowych kontraktów o świadczenie usługi, jaki jest minimalny okres umowy np. kontrakt na telefon komórkowy;
* Jeśli sprzedawca zamierza wysłać substytut towaru np. zamówiłeś aparat fotograficzny w czarnej obudowie, ale on ma tylko brązowe, powinien poinformować cię o tym i że pokryje koszty odesłania substytutu, jeśli go nie zaakceptujesz.

2.    Prawo do otrzymania pisemnej informacji („written information”).
Po zawarciu umowy o kupno/świadczenie usługi, sprzedawca powinien dostarczyć dalsze informacje na piśmie lub w innej trwałej formie np., jako Terms and Conditions dołączone do wiadomości e-mail z potwierdzeniem zamówienia („confirmation e-mail”), w broszurce, katalogu itp. Sama informacja na stronie internetowej nie jest wystarczająca, jako że nie zawiera elementu bezpośredniego dostarczenia. Pozwoli to sprawdzić czy są jakieś niezgodności z informacją otrzymaną przed zakupem i uwzględni inne istotne aspekty umowy, przeznaczone do informacji konsumenta.
Następujące informacje powinny zostać dostarczone konsumentowi na piśmie lub w innej trwałej formie:

* Opis głównych cech towaru lub usługi;
* Cena towaru, łącznie z podatkami i koszty dostawy;
* Ustalenia, co do zapłaty;
* Ustalenia, co do dostawy dóbr czy wykonania usługi;
* Prawo do odwołania zamówienia, odstąpienia od umowy;
* Informacja dotycząca warunków i procedur przy egzekwowaniu swojego prawa do odwołania umowy („cancellation”), wraz z:

– Powiadomieniem o warunku kontraktu, który wymaga od konsumenta odesłania towaru do dostawcy po odwołaniu umowy;
– Informacja dotycząca tego, kto, konsument czy dostawca będzie odpowiedzialny za koszty związane z odesłaniem towaru przez konsumenta lub odzyskiwaniem go przez dostawcę;

* Geograficzny adres miejsca działalności przedsiębiorczej dostawcy gdzie konsument może kierować skargi i zażalenia;
* Informacja o jakichkolwiek usługach i gwarancjach „after sale”(po sprzedaży);
* Warunki skorzystania z jakichkolwiek kontraktowych praw do odstąpienia od umowy, kiedy umowa jest na nieokreślony okres czasu lub przekraczający 1 rok;
* Jeśli usługi są dostarczane w czasie, w którym normalnie konsument ma prawo do odstąpienia od umowy, przedsiębiorca powinien poinformować konsumenta, że straci on to prawo z chwilą rozpoczęcia świadczenia usługi;

3.    Prawo do odstąpienia od umowy o kupno/ usługę („right to cancel”).
Okres czasu, jaki konsument otrzymuje na egzaminację towaru/umowy i zastanowienie się nazywany jest też „cooling-off period”. Poniższa tabelka przedstawia terminy czasowe, w jakich można od umowy odstąpić: *Dni pracujące („working days”) są to wszystkie dni z wyłączeniem sobót, niedziel i bank holidays (powszechne wolne od pracy dni).

SYTUACJAOBOWIĄZUJĄCY PRZEPIS
Konsument nie otrzymał odpowiedniej informacji (pkt. 1 i 2) w trwałej formie i przeznaczonym na to okresie czasuJeżeli istnieje prawo do odstąpienia od umowy, czas na odstąpienie będzie wydłużony do 7 dni pracujących po otrzymaniu przepisowych informacji lub do maksymalnie 3 miesięcy i 7-miu dni pracujących w przypadku nie otrzymania tychże informacji
Konsument rozmyślił się i nie chce już zamówionych dóbr/usług.Generalnie konsument będzie mógł odstąpić od umowy:
Towar – w okresie do 7 dni pracujących licząc od następnego dnia po otrzymaniu towaru
Usługa- w okresie do 7 dni pracujących zaczynając od następnego dnia po zawarciu kontraktu
Uwaga! – należy również sprawdzić listę wyjątków i wziąć pod uwagę sytuacje, w których nie zostały dopełnione wszystkie formalności
Konsument wysłał pisemne powiadomienie o odstąpieniu od umowy, ale nie otrzymał zwrotu pieniędzyZwrot pieniędzy powinien nastąpić jak najszybciej jest to możliwe, ale nie dłużej niż w przeciągu 30 dni
Konsument nie otrzymał towaru/ usługiUmowa musi być wypełniona w przeciągu 30 dni, chyba, że obie strony uzgodniły inne warunki. Jeśli tak się nie stanie umowa automatycznie wygasa, a konsumentowi należy się refundacja
Karta płatnicza konsumenta została użyta bez jego wiedzy (fraudulent transaction)Konsument może próbować zatrzymać płatność/ podjąć kroki w celu otrzymania zwrotu płatności
Konsument otrzymał towar, którego nie zamawiałKonsument może potraktować towar, jako niezobowiązujący podarunek. Jeśli przedsiębiorca żąda zapłaty w formie, która sugeruje, że konsument sam dokonał zamówienia, może on łamać prawo i przepisy: Consumer Protection from Unfair Trading Regulations 2008. Należy jednak upewnić się, czy czasem nieumyślnie nie została wyrażona zgoda przy okazji zawierania innej transakcji (często małym drukiem).

4.    Czas na wypełnienie umowy przez przedsiębiorcę.
Dostawca ma 30 dni na wywiązanie się z umowy (dostarczenie towaru, rozpoczęcie usługi itp.). Obie strony mogą sie jednak umówić na inny termin. Jeśli dostawca nie jest w stanie tego zrobić, powinien:

* Poinformować konsumenta
* Zwrócić pieniądze w ciągu następnych 30 dni od upłynięcia okresu na wywiązanie się z umowy.

Tabelka wyjątków: towarów i usług zwolnionych z poszczególnych warunków:

 

 

 

 

Wyjątki od: prawa do otrzymania informacji przed zawarciem umowy, pisemnej informacji i prawa do odstąpienia od umowy

 

• Zakwaterowanie/ transport/ usługi gastronomiczne i rekreacyjne z uzgodnionymi dokładnymi datami lub okresami czasu;

• Umowy timeshare;

• Żywność/ napoje i inne dobra przeznaczone do codziennej konsumpcji i dostarczanych przez sprzedawcę okresowo do miejsca zamieszkania lub pracy konsumenta;

 

 

 

 

 

Wyjątki od prawa konsumenta do odstąpienia od umowy (nadal obowiązuje wymóg dostarczenia odpowiedniej informacji)

 

•    Wakacje w pakiecie;

•    Towar wykonany na zamówienie, według specyfikacji konsumenta;

•    Dobra naznaczone personalnie np. z wygrawerowanymi inicjałami;

•    Dobra, które ze względu na swoją naturę nie mogą zostać zwrócone;

•    Towar nietrwały np. kwiaty, żywność;

•    Towar/ usługi, których cena jest zależna od wahań na rynku finansowym a nie od dostawcy;

•    Usługi, których świadczenie rozpoczyna się w okresie czasu przeznaczonym na możliwość odstąpienia od umowy i konsument został o tym poinformowany i wyraził na to zgodę;

•    Odpakowane przez konsumenta nagrania audio, video i oprogramowania komputerowe;

•    Gazety, czasopisma i magazyny; gry hazardowe, zakłady i loterie;

•    Serwis telefoniczny – „premium rate”;

Warunki odstąpienia od umowy
Regulacje mówią, że konsument musi wysłać powiadomienie na piśmie. „Notice of cancellation” może być wysłane pocztą, e-mailem, lub faxem. Doświadczenie jednak pokazuje, że aby nie ryzykować należy je wysłać listem poleconym „Sign for”. Jeżeli czas na to pozwala, można użyć wiadomości e-mail czy faxu z prośbą by przedsiębiorca potwierdził w ciągu 24 godzin, jeśli tego nie zrobi, wysłać list. Powiadomienie będzie miało efekt w dniu wysłania.

Refundacja
Konsument powinien otrzymać pełną refundację wraz z opłatą za dostawę, bez pobierania jakichkolwiek dodatkowych opłat w związku z odwołaniem przez niego umowy jak „cancellation fee”, „restocking fee”, „administration fee” itp.. Pieniądze powinny zostać zwrócone jak to najszybciej jest możliwe, ale nie później niż w 30 dni od daty odwołania. Dostawca nie może żądać otrzymania towaru, jako warunku do wypłaty, chociaż konsument powinien odesłać towar w rozsądnym czasie.

Koszt odesłania towaru
Konsument będzie zobligowany do pokrycia kosztów odesłania lub odebrania przez dostawcę towaru w następujących okolicznościach:
•    Jeśli informacja otrzymana przed i po zawiera oświadczenie, że konsument jest odpowiedzialny za koszty zwrotu
•    Umowa mówi, że za odesłanie rzeczy jest odpowiedzialny konsument, a on tego nie uczyni

Dostawcy, który zabiera towar wolno pobierać tylko bezpośrednie koszty (rozsądną opłatę) odsyłki i nie powinien on na tym robić zysku. Obowiązki konsumenta związane z odstępowaniem od umowy.

Konsument ma obowiązek zatrzymać towar w swoim posiadaniu i odpowiedzialnie go przechowywać. Powinien zwrócić towar dostawcy, który chce go odebrać z jego miejsca zamieszkania, ale dopiero po otrzymaniu pisemnej prośby (lub w innej trwałej formie) przed lub w tym samym czasie, w którym dostawca zabiera towar.

Obowiązek przechowywania towaru jest tylko na okres 21 dni, jeśli nie było prośby o umożliwienie zabrania go przez dostawcę. Ten obowiązek trwa dłużej, jeśli była prośba i nie spotkała się z konsumenta współpracą.

Konsumenci, którzy sami odsyłają towar muszą podjąć rozsądne kroki by upewnić się, że dotrze on w dobrej kondycji do dostawcy.
Wbrew powszechnym miskoncepcjom konsument nie jest zobowiązany do zwracania towaru w oryginalnym opakowaniu, chyba, że stanowiło ono istotną jego część. Lepiej jednak zwrócić wszystkie części opakowania, jeśli tylko jest się w ich posiadaniu, by uniknąć niepotrzebnych nieporozumień.

Tekst: Mariusz Gębura, Trading Standards Agency Officer.